Autonomie in Re-integratie: Waarom zelfsturing cruciaal is voor duurzaam herstel​​

De traditionele aanpak van re-integratie is vaak sturend. Protocollen, vaste stappenplannen, en de focus op het zo snel mogelijk 'terug duwen' van de zieke werknemer in het arbeidsproces. Dit voelt misschien efficiënt, maar in de praktijk zien we dat deze aanpak kan leiden tot frustratie, weerstand, en in het ergste geval, een langduriger verzuim. Waarom? Omdat we voorbijgaan aan een van de meest fundamentele psychologische basisbehoeften van de mens: autonomie.

Stel je voor: je bent ziek, kwetsbaar, en onzeker over je toekomst. En dan krijg je van bovenaf te horen wat je moet doen, wanneer, en hoe. Je bent een nummer in een systeem, een taak op een checklist. Zou het jou motiveren en de meest effectieve manier zijn tot duurzaam herstel en een succesvolle terugkeer op de werkvloer? Natuurlijk niet. Een mens wil de regie over zijn eigen leven behouden, ook in moeilijke tijden.

De Kracht van Zelfsturing: Wat de wetenschap zegt

Het belang van autonomie-ondersteuning bij re-integratie is geen 'nieuwe hype' of een soft managementconcept. Het is stevig wetenschappelijk onderbouwd. Neem bijvoorbeeld dit onderzoek onder re-integratieprofessionals, gepubliceerd in PubMed Central (Voois et allii, 2021) dat de kritieke rol benadrukt van gedeelde besluitvorming (Shared Decision Making - SDM). Hoewel de professionals wel het belang van een goede relatie en vertrouwen met cliënten benadrukten, bleek dat ze hun cliënten vaak niet informeerden over de mogelijkheid om deel te zijn van het besluitvormingsproces, of een gezamenlijk doel bespraken.

Dit is een gemiste kans! De studie verwijst naar eerdere onderzoeken die aantonen dat SDM in arts-patiëntrelaties leidt tot grotere tevredenheid, hogere niveaus van zelfmanagement en autonomie, en betere naleving van het behandelplan. Outcomes die in hoge mate het re-integratieproces kunnen vergemakkelijken. Het is dus geen verrassing dat werknemers die een hoge mate van autonomie en beslissingsbevoegdheid ervaren in hun werk, significant sneller en succesvoller re-integreren na ziekteverlof. En waarom zou dat niet gelden voor het re-integratieproces zelf?

De Sleutel tot Autonomie-Ondersteuning

Voor HR-professionals betekent dit een verschuiving in perspectief. Het gaat niet om het dicteren van een route, maar om het faciliteren van een proces waarin de werknemer mede-eigenaar is.

Dit betekent:

• Luisteren en Valideren: Neem de zorgen en wensen van de werknemer serieus. Wat heeft hij of zij nodig om zich weer competent en verbonden te voelen met het werk?

• Keuzevrijheid Bieden: Biedt waar mogelijk opties aan in het re-integratieproces. Denk aan flexibele werktijden, aangepaste taken, of de volgorde van re-integratiestappen. Hoe meer zeggenschap de werknemer ervaart, hoe groter de intrinsieke motivatie.

• Transparantie: Communiceer helder over de mogelijkheden en beperkingen. Een werknemer die begrijpt waarom bepaalde beslissingen genomen worden, zal zich minder snel overvallen voelen en meer betrokken zijn.

• Competentie Versterken: Help de werknemer zich weer bekwaam te voelen in zijn werk. Bied trainingen of hulpmiddelen aan die de terugkeer vergemakkelijken en het zelfvertrouwen vergroten.

Door de psychologische basisbehoeften van autonomie, competentie en verbondenheid te adresseren, creëren we een omgeving waarin mensen niet alleen moeten re-integreren, maar ook willen re-integreren. Dit is de kern van evidence-based re-integratie en de enige weg naar duurzaam herstel en minder verzuim.

Wil je meer weten over evidence based re-integreren? Meld je dan aan voor de workshop die id Plein geeft tijdens het seminar Evidence Based HR. Het seminar is georganiseerd door 5 partijen die evidence based werken binnen de HR hoog in het vaandel hebben staan: Perco, Chivo, WELDER, Moralys en id Plein. Wie zich aanmeldt voor 1 augustus kan aanspraak maken op 20% early-bird korting.